Familievergaderingen
De gezinnen die bij mij in therapie kwamen of komen kennen ondertussen één van mijn vaste stokpaardjes: Dé familievergaderingen!
Iedere keer als ik hierover begin te vertellen zie ik verbaasde blikken. Vooral ouders vinden het nogal een gek gegeven: met z'n allen rond de tafel voor een vergadering.
"Kunstmatig en niet écht" is vaak één van de eerste reacties. Tja ... inderdaad ... dat is het ook wel wat ...
"En," voeg ik er vaak ook nog aan toe "een fikse portie acteerwerk voor beide ouders!"
"Maar vanaf welke leeftijd start je daar dan mee? " is een veel gestelde vraag ...
En steevast is mijn antwoord: "Vanaf het allerprilste begin!"
Uiteraard is communiceren met een baby een ander verhaal dan met een tiener of een jong-volwassene.
Maar waar starten we ons verhaal?
Het begint bij een verhaal waar ik merk dat ouders vastlopen in bepaald gedrag van hun kinderen en hoe ze 's avonds als de kinderen in bed liggen, hun hoofd breken en plannen of beloningssystemen bedenken. Zonder de kinderen hierbij te betrekken of hen hierin te horen. Nochtans ben ik sterk overtuigd dat kinderen, hoe jong ook, best schitterende ideeën hebben over hoe ze hun schermtijd beter indelen, hoe er afspraken kunnen gemaakt worden over het slaapritueel of hoe kinderen kunnen helpen om de ochtendspits minder chaotisch te laten verlopen.
Eerst vraag ik ouders om de allereerste familievergadering voor te bereiden en samen af te spreken "Hoe gaan we dat op gang trekken, waarover gaan we het hebben."
Ik pleit niet voor een vaste avond per week of een vast tijdstip. Een familievergadering moet spontaan kunnen. Iemand van het gezin bedenkt plots: "Ik wil iets bespreken! Ik wil een familievergadering!" En dan kan er samen gezocht worden waar en wanneer dat kan.
Een familievergadering moet een feest zijn! Iets leuks. Een gezinsmoment. Lekkere hapjes en drankjes op tafel, pen en papier om afspraken te noteren, een voorzitter die de vergadering voorzit en iemand die noteert. Iedereen mag om de beurt een puntje (of meer) in brengen en dan doen we de ronde!
Met één gouden afspraak die zeer belangrijk is: We laten iedereen uitspreken, we onderbreken niet. Iedereen heeft recht op zijn eigen mening maar we uiten ze wel beleefd en met respect voor elkaar!
Nog een belangrijke afspraak is dat de ouders wel het beslissend recht hebben. Als volwassenen kunnen zij nog steeds beter inschatten of iets haalbaar is of niet.
Een familievergadering mag er niet op uitdraaien dat het een lange klaagzang zou worden of een ellenlange preek van wat er allemaal niet goed loopt of beter zou moeten!
Nee, het is een uitnodiging om als gezin te communiceren met elkaar. Het is al van zeer jongs kinderen leren hoe ze op een correcte manier kunnen opkomen voor hun mening, hoe ze feedback kunnen geven aan een ander, genuanceerd en respectvol. Tegelijkertijd leren ze hoe elkaar wél laten uitspreken en luisteren naar elkaar. Je leert kinderen om hun oplossingsgericht vermogen te gebruiken. Je spreekt hen aan om mee op zoek te gaan naar oplossingen of ideetjes hoe je bepaalde situaties kan oplossen. Kinderen en jongeren hebben vaak verrassende ideeën!
Kinderen hebben nood aan structuur en voorspelbaarheid. Een familievergadering kan hierbij helpen. Tijdens een familievergadering kan je samen de familiekalender overlopen en vertellen wat er allemaal op het programma staat de komende dagen of weken. Zo kan je samen lijstjes maken of samen bedenken wat er nog te doen staat.
Je leert je kind om te spreken vanuit de ik. Ik vind het jammer dat ... ik heb last van ... ik zou graag een oplossing zoeken voor ....
Daarom is het belangrijk dat beide ouders het goeie voorbeeld geven en de kar op gang trekken door elkaar feedback te geven of een probleemstelling op tafel te leggen. Zoals bijvoorbeeld: "Ik heb het er moeilijk mee dat papa na het avondeten zoveel tijd aan de pc doorbrengt, ik zou veel liever wat vaker samen nog iets doen." Je vraagt aan de andere gezinsleden, inclusief papa, of zij hier ook zo over denken of kunnen snappen dat dat moeilijk is voor mama. Daarna vraag je na of er iemand een goeie afspraak kan bedenken hoe hier in de toekomst aan kan tegemoet kan gekomen worden. Door het feit dat mama in het bijzijn van de kinderen papa kan aanspreken op iets waar zij het moeilijk mee heeft leren de kinderen dat dat best kan. Dat papa daar rustig naar kan luisteren en hij mee wil nadenken hoe jullie samen een compromis kunnen bedenken opdat iedereen zich daar goed zou bij voelen.
Net daarom is het goed dat beide ouders dat op voorhand al even afspreken hoe ze het zullen aanpakken opdat ze zelf al wat geoefend geraken in het goed luisteren naar elkaar.
Eénmaal jullie vertrokken zijn, zal je zien dat het dan pas écht leuk begint te worden. Verjaardagsfeestjes kan je voortaan tijdens een familievergadering bespreken. "Wie wil je graag uitnodigen, wat zien wij zitten en wat niet, wat wil jij graag doen, wat is het budget ..." Samen to-do lijstjes maken. Ook vakanties plannen is heel fijn op een familievergadering: "Wat willen jullie zeker niet doen op vakantie, wat wil je heel graag wél doen, hoe lang en naar waar, ..." En zo maak je met het hele gezin een vakantieplan waar iedereen deugd aan kan hebben. En vlak voor het vertrek plan je nog een vergadering opdat je samen de vakantielijstjes kan maken en ook de kinderen kan inschakelen in het mee denken over "wat moet zeker mee en wie pakt wat in en hoe ziet onze structuur er uit bij vertrek, hoe pakken we de reis zelf aan". Misschien willen jullie wel graag met weekmenu's gaan werken? Dan kan een vast agendapuntje worden: "Wat willen jullie eten?" Het leuke daarbij is dat IEDER gezinslid hier zijn zegje kan en mag doen en er vooral compromissen gesloten worden. Papa kan eindelijk eens rode kool op het menu laten zetten maar evengoed kan er gezocht worden wanneer er nog eens frietjes van het frituur mogen gehaald worden!
Hier bij ons thuis zijn wij alleszins sterk overtuigd over deze fijne manier van met elkaar als gezin te kunnen communiceren. Mijn motto hierbij is: "Vroeg begonnen is half gewonnen." In de hoop dat de dag, dat er écht iets is waar de kinderen tegen aan lopen of zouden willen vertellen, dat ze zo ook geleerd hebben om op een open manier te kunnen communiceren met ons als ouders en ze weten dat er hier thuis over alles kan gesproken worden en we steeds zullen proberen om vooral te luisteren en samen naar compromissen te zoeken.
Succes!