It takes a whole village to raise a child.

Volgend artikel dat ik graag met jullie wil delen is voor mij heel bijzonder.

Via mijn werk in de praktijk heb ik de toestemming gekregen van deze jonge cliënt om zijn verhaal te mogen delen met jullie.

Het is zijn verhaal over hoe hij de (v)echtscheiding thuis ervaren heeft.

Nu, als jonge twintiger, kijkt hij terug.  

Vaak lezen we in de krant, in boeken, met dure en mooie woorden van geleerden en specialisten, hoe zij kijken naar de ervaringen van jongeren bij de echtscheiding. Maar weinig worden de kinderen en jongeren zelf aan het woord gelaten (gelukkig zijn er wel een heleboel mooie initiatieven die daar wel voor ijveren).

Het is een grote wens van mij om via mijn blog vaker cliënten aan het woord te kunnen laten. Om hen uit te nodigen om in hun pen te kruipen en via deze weg en aan het woord te kunnen laten over hoe zij de dingen beleven.

En voila ... op dit eigenste ogenblik is dat dus gelukt!

Echtscheiding en kinderen en jongeren ... het raakt me keer op keer ... de rouw (of rauw) die er voor hen bij komt kijken, de verscheurdheid, hun zorg voor de ouders, hun kwaadheid, hun verdriet, de machteloosheid,  ...

Deze brief geschreven door deze jonge man is dan ook een herkenbaar verhaal voor velen.

Ik ben hem dan ook dankbaar voor deze dappere en moedige brief.

Hij vond het zelf belangrijk dat andere jongeren mogelijks een klankbord kunnen vinden in zijn woorden.

Zijn oproep ... "ik had ook wel nood aan iemand die vroeg aan mij hoe het met me ging ..." komt ongelofelijk binnen. Dit is een oproep aan een maatschappij, aan de omgeving, aan de naasten die te maken krijgen met kinderen en jongeren te midden van een echtscheiding. Zijn wij ook bereid om mee de zorg op te nemen? Om daar waar de ouders zelf gebukt gaan onder zorgen en verdriet, mee te bekommeren, om de zorg voor de kinderen mee te garanderen? Een luisterend oor te bieden?

"It takes a whole village to raise a child" 

"Vandaag de dag loopt steeds vaker dan vroeger een huwelijk op de klippen. Een scheiding is al lang geen taboe meer, maar vaak wordt vergeten wat er allemaal bij komt kijken en vooral wie er allemaal slachtoffer is. Want naast de man en vrouw in kwestie moet ook naar de directe omgeving worden gekeken zoals de ouders, nabije vrienden,maar vooral ook de kinderen. In deze uiteenzetting zal de nadruk liggen op deze laatste groep, de kinderen van gescheiden ouders. Deze worden soms te vaak en te graag over het hoofd gezien. Ik zal vanuit mijn persoonlijke ervaringen aanhalen wat dit allemaal tijdens, maar ook na de scheiding met zich meebracht, en nu nog met zich meebrengt.

In september 2011 riepen mijn ouders mij naar beneden om iets te bespreken. Toen ik beneden kwam zat mijn broer huilend in de zetel, meteen dacht ik aan een overlijden in de familie of van iemand waarmee we goed bevriend waren. Mijn ouders vroegen me om te gaan zitten en zeiden dat ze iets te zeggen hadden. “We hebben besloten om er een einde aan te maken. We gaan scheiden.” Mijn wereld stortte in elkaar, dit zag ik van in de verste verte nog niet aankomen. “Wil je iets zeggen alsjeblieft?” Met tranen in de ogen stormde ik razend, maar vooral ontredderd terug naar mijn kamer. Ik was geraakt op een plek waar ik van dacht altijd veilig te zijn geweest.

Vanaf dat moment rezen allerlei vragen bij me op: Hoe kon dit gebeuren? Waarom zag ik dit niet aankomen? Heb ik hier iets mee te maken? Is dit wel echt? Komt het misschien nog in orde? De antwoorden waren zo simpel doch leken onbegrijpelijk en onvindbaar. Op dat moment wou ik de antwoorden (nog) niet weten. Op dat moment wou ik alleen zijn met mijn gedachten, mijn verdriet, mijn woede, mijn onthutsing. Op dat moment leek al de rest irrelevant, het boeide niet ‘waarom dit’ of ‘waarom dat’. De tijd stond even stil.

Het is echter nadien dat het ganse proces pas echt begint. Elke ochtend stond ik op met de gedachte dat ik weer die nare droom had, maar wanneer ik bijschoof aan de ontbijttafel besefte ik weer dat dit geen droom maar de harde realiteit was. Die gespannen sfeer, sombere gezichten, gesprekloze maaltijden, alles was veranderd. Het was toen eerder samen leven dan samenleven, al deed iedereen zijn best wel om er niets van te laten merken. Het is pas vanaf dat mijn vader een nieuw onderkomen had gevonden dat het ene hypocriete spel ophield en het volgende kon beginnen.

Een week-weekregeling werd afgesproken. Elke vrijdag om 18u00 werd er normaal gezien gewisseld. Elke vrijdag weer datzelfde scenario: kleren inpakken, voetbalzak maken, schoolspullen in de ‘verhuisbak’ steken, kamer opruimen en checken voor eventueel vergeten zaken, de gevoerde propaganda proberen te vergeten om ruimte te maken voor de volgende opvoering, ... De eerste uren na de wissel waren altijd de zwaarste omdat ik in die uren probeerde te achterhalen van wat of in hoeverre hetgeen gezegd is geweest, waar was. De uitkomst kon echter nooit positief zijn omdat er ofwel werd gelogen of erger, er werd niet gelogen. Dit betekende dat hetgeen dat gezegd werd waar was en dat ik mij enigzins zou afkeren. Op die momenten vroeg ik mij ook vaak af wie nu eigelijk de volwassenen waren. Altijd weer “Hij dit! Ja, maar zij dat!” Op die momenten had ik het moeilijk om te begrijpen hoe alles op zo een korte tijd kon omslaan, van volwassenen die bijna 20 jaar met elkaar hebben samengeleefd naar twee kibbelende kinderen.

Door de scheiding ben ik ook volwassener geworden, of misschien beter: moeten worden. Ik was 16 jaar op het moment van de scheiding;  mijn broer net geen 15. Door het verliezen van de vaderfiguur in huis moest ik die rol op mij nemen. En het feit dat mijn vader achter Luik ging wonen met zijn nieuwe vriendin zodat we fulltime bij mama moesten wonen, deed daar niet veel goed aan. Het was nu aan mij om de zware huishoudelijke taken uit te voeren, om mama te troosten als ze er weer eens onderdoor zat, om verantwoordelijk te handelen als mijn broer weer eens te ver ging. Maar ik heb die kans niet gehad om de onverantwoordelijke uit te hangen en de boel op stelten te zetten. Ik werd geduwd in de volwassenheid zonder er ook maar iets tegenin te kunnen brengen. Of kon ik dat wel? Kon ik toch ook de onverantwoordelijke uithangen? Maar hoe had de thuissituatie dan geweest?

Ik had wel het geluk dat ik mijn plaats al wat had gevonden. Ik had een hechte vriendengroep in het dorp waar ik altijd bij terecht kon. We hadden zelfs een eigen ‘huisje’ dat we zelf hadden opgeknapt, namelijk de Tauro. Ik kon aan hen altijd kwijt wat me dwarszat, al moest ik wel opletten bij wie ik wat kon of wou zeggen. Mijn broer had zijn hechte vriendengroep echter nog niet gevonden waardoor hij soms met de verkeerde mensen optrok en zo het slechte pad begon op te gaan. In een normaal gezin is het dan aan de ouders om hun kind terug tot de orde te roepen. Bij ons lag dat iets moeilijker aangezien mijn vader er niet meer was en omdat mijn moeder de kracht niet had om telkens weer in discussie te gaan. Ik moest verstand bij mijn broer proberen inpraten. Dit leidde vaak tot hevige ruzies omdat hij het niet kunnen vond dat ik hem zo paternaliseerde en omdat ik vond dat hij zich minder kinderachtig moest gedragen en meer moest doen in het huishouden.

Ook op school leden mijn resultaten van de scheiding. Het ene jaar zonder veel moeite erdoor, terwijl ik het volgende jaar er alles moest voor doen om niet te blijven zitten. Dit zorgde voor veel ergernissen en kon uiteindelijk ook wel eens leidden tot conflicten met leerkrachten, medeleerlingen of mijn ouders. Uiteindelijk is het mij wel gelukt om de laatste twee jaren door te komen al was het wel mede dankzij een versoepelde deliberatie.

Wat ik eigenlijk met deze uiteenzettingonder de aandacht wil brengen,  is dat sommige zaken bij een scheiding teveel worden aanzien met de gedachte: “Ach, dat komt wel in orde!” Maar dat is niet zo. Ik heb mij dan misschien wel altijd sterk opgesteld, maar ik had ook soms nood aan iemand die aan mij vroeg hoe het met mij ging. Ik heb dan ook het gevoel dat nu alles wat meer zijn draai terug heeft gevonden, ik eindelijk kan beginnen met mijn verwerkingsproces."